Vào vụ đông xuân, khi thời tiết ẩm ướt, mưa nắng thay đổi thường xuyên, là môi trường tốt tạo điều kiện thuận lợi cho các loài sâu bệnh gây hại cho mùa màng phát triển, trong đó có bệnh vàng lùn trên cây bắp.

Theo thông tin chúng tôi vừa nhận được, gần 200 héc ta bắp của vụ đông từ 3 - 8 lá bị vàng lùn khiến bà con nông dân tại tỉnh Nghệ An lao đao. Mặc dù đã sử dụng rất nhiều biện pháp cũng như các loại thuốc bảo vệ thực vật phun trừ sâu bệnh gây hại bảo vệ cây trồng, nhưng diện tích bắp nhiễm bệnh vẫn không ngừng tăng lên.

Bệnh vàng lùn khiến cây bắp đổ ngả về một bên, không phát triển được. Tuy năm năm, bệnh vàng lùn xuất hiện muộn hơn năm ngoái, nhưng dự đoán của ngành chức năng cho biết diện tích nhiễm bệnh sẽ cao hơn vụ đông 2016, và khó kiểm soát dịch bệnh.

Bà Trịnh Thị Liên ở xóm Đông Thượng, xã Đồng Văn (Thanh Chương) là một hộ nông dân có vườn bắp bị mắc bệnh vàng lùn. Trong vụ đông năm nay, gia đình bà Liên đã gieo trồng 1.100 m2 bắp giống L14 trên đất bãi. Tuy nhiên, khi bắp phát triển đến thời kỳ 3 - 8 lá thì bắt đầu xuất hiện hiện tượng vàng lùn cây. Dù đã 2 lần phun thuốc kích thích và trừ nấm phổ rộng nhưng diện tích bắp của gia đình nhiễm bệnh vẫn đang tiếp tục tăng. Điều đáng nói, diện tích này vụ đông 2016 cũng từng xuất hiện bệnh vàng lùn.

Bà Liên còn cho biết thêm: “Ở vụ đông 2016, bắp cũng bị nhiễm bệnh nhưng nhẹ hơn, diện tích ít hơn. Tôi đã phun 2 lần rồi nhưng bệnh vẫn tiếp tục tăng trên diện tích bắp vụ đông. Bắp cả làng trong khu vực này đều bị chứ không riêng gì gia đình tôi. Nếu không có thuốc trừ bệnh hữu hiệu thì năm nay vụ bắp đông coi như mất trắng, bị thua lỗ”.

Theo quan sát của chúng tôi, cánh đồng bãi bồi của xã Đồng Văn, thửa bị nhiễm bệnh thửa không. Có thửa bị hầu như toàn bộ diện tích. Đặc điểm của cây bắp bị nhiễm bệnh là lá phát triển hướng về một phía, lùn rụt không phát triển chiều cao, thân bắp vẫn to, rễ không bị thâm thúi, một số cây bị vàng lá.
Mặc dù ở vùng trồng bắp vụ đông bị bệnh vàng lùn, bà con nông dân nơi đây đã tích cực áp dụng các biện pháp như rải vôi bột nhưng cũng không mang lại hiệu quả.

Theo thống kê của UBND xã Đồng Văn, toàn xã có 10/140 héc ta bắp vụ đông bị nhiễm bệnh. Ông Trịnh Văn Thậm, Trưởng ban Nông nghiệp xã Đồng Văn cho biết, bệnh vàng lùn chủ yếu xảy ra trên diện tích bị nhiễm vụ đông năm 2016, tập trung vào nơi đất cao chạy ngang bãi; diện tích đất cát đỡ bị nhiễm hơn. Nhiều hộ dân nóng ruột phải nhổ về cho gia súc ăn; một số hộ tích cực phun trừ, rải vôi nhưng không hiệu quả.

“Vụ đông năm trước bắp bị vàng lùn xảy ra sớm hơn. Thực tế cho thấy, hộ nào bón phân chuồng và vôi thì tỷ lệ nhiễm bệnh thấp hơn. Hầu như tất cả các giống bắp được trồng trong vụ đông tại xã đều bị nhiễm bệnh, chủ yếu trên các trà bắp từ 3-5 lá. Có thửa gần như 100% diện tích bị nhiễm bệnh. Ngành BVTV đã về lấy mẫu xét nghiệm nhưng chưa có kết quả. Nông dân ở đây với nguồn thu nhập chính phụ thuộc vào cây lúa, cây bắp nếu cứ thế này thì không biết làm thế nào?”, ông Thậm phân vân.

Thanh Chương hiện có trên 100/3.200 héc ta bắp vụ đông bị vàng lùn, tập trung tại các xã Đồng Văn, Thanh Lương, Thanh Lĩnh... Trước tình hình này, bà con nông dân sử dụng một số loại thuốc như Ridomi 68WG, Riccde 72,5 WG, Amistatop 325 SC để phun trừ. Nhưng trên thực tế, sau khi phun trừ, diện tích bắp bị nhiễm bệnh vẫn không ngừng tăng lên. Một số hộ rải vôi nhưng cũng không hiệu quả.

Thông tin từ Chi cục Trồng trọt & BVTV Nghệ An cho biết, năm nay bệnh vàng lùn xuất hiện trên cây bắp muộn hơn, diện tích ít hơn vụ đông 2016 nhưng có dấu hiệu tăng nhanh. Toàn tỉnh có gần 200 héc ta nhiễm bệnh vàng lùn, tập trung ở Thanh Chương (trên 100 ha), Đô Lương 50 héc ta và rải rác ở một số huyện.

Điều đáng lo ngại là ngoài diện tích đất từng xuất hiện bệnh những năm trước thì năm nay bệnh vàng lùn xuất hiện trên một số diện tích đất mới. Tại Đô Lương, một số diện tích trồng bắp vụ đông còn xuất hiện hiện tượng vàng lùn xoắn lá.

Đại diện Chi cục Trồng trọt & BVTV Nghệ An cho biết, hiện nay ngành chức năng trong và ngoài nước vẫn chưa tìm ra nguyên nhân nên không khuyến cáo nông dân nên sử dụng loại thuốc phòng trừ nào. Ngành chức năng chỉ khuyến cáo nông dân loại bỏ một số cây bị bệnh; diện tích bị nặng thì cày trồng trỉa cây thay thế, vì chưa có loại thuốc đặc trị nào dành cho bệnh vàng lùn.

-nongnghiep.vn-